نگاهی به مراسم سال نو در ملل مختلف

 

       نگاهی به مراسم سال نو در ملل مختلف

نوروز در جهان

کشورهای جهان سال نو را در یک زمان و به یک شیوه جشن نمی گیرند زیرا از تقویم های متفاوتی استفاده می کنند. در زمان های دور، مردم زمان را به روزها، ماه ها و سال ها تقسیم بندی کردند. بعضی  از تقویم ها بر اساس حرکت ماه، برخی دیگر بر اساس جایگاه خورشید و بعضی ها نیز بر اساس حرکت ماه و خورشید تنظیم شده اند. مردم سراسر جهان دارای عقاید خاصی در خصوص سال نو هستند.
 

جشن های دوران باستان مصری های باستان
در مصر باستان، جشن های سال نو زمانی برگزار می شد که رود نیل طغیان می کرد. این رویداد برابر با اواخر سپتامبر بود. طغیان رود نیل امری بسیار مهم تلقی می شد چرا که بدون آن مردم قادر به کشاورزی در صحرایی خشک نبودند. در سال نو، مجسمه خدایان آمون، همسر و پسرش با قایق به روی نیل به حرکت در می آمدند و مردم به مدت یک ماه به آوازخوانی، پایکوبی و خوشگذرانی می پرداختند و سپس مجسمه ها به معبد بازگردانده می شدند.
 

بابلی ها
بابل سرزمینی  بود که امروزه کشور عراق نامیده می شود. سال نوی آنها در بهار بود و در خلال جشن ها، پادشاه لباس های رسمی اش را در می آورد و برای چند روز، هرکسی می توانست کاری را بکند که دوست داشت. سپس، در مراسمی مجلل، پادشاه دوباره ملبس به لباس های اشرافی می شد. بنابراین هر سال نو شروعی تازه برای زندگی آن مردمان به حساب می آمد.
 

رومی ها
در دوران گذشته رومی ها اول مارس را به عنوان سال نو جشن می گرفتند تا اینکه در سال ۴۶ قبل از میلاد، امپراطور ژولیس سزار تقویم جدیدی را پایه گذاری کرد. این همان تقویمی است که امروزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. سپس آغاز سال نو به روز اول ژانویه تغییر یافت. ژانویه از اسم خدای روم، ژئوس، گرفته شده است که دو سر داشت. او با یک سر به سال گذشته نگاه می کرد و با سر دیگر انتظار سال نو را می کشید. جشن سال نو رومی ها کندز نامیده می شد و مردم خانه های خود را تزئین می کردند و به یکدیگر هدیه می دادند. برده ها و اربابان با هم می خوردند و می نوشیدند و برای چند روزی هر کسی آزادانه هر کاری را که می خواست انجام می داد.
 

سلتی ها
سلتی ها مردمی بودند که در گل، فرانسه کنونی و بخش هایی از بریتانیا، قبل از آمدن رومی ها می زیستند. جشن سال نو آنها سمهین نام داشت که در اواخر اکتبر برگزار می گردید. سمهین به معنی پایان تابستان است. مردم سلت در سمهین به جمع آوری دارواش می پرداختند تا ارواح را دور نگه دارند زیرا آنها معتقد بودند که در این زمان ارواح مردگان برمی گردند تا جان زندگان را بگیرند.
 

سال نو یهودیان 

سال نو یهودی روش هاشانا خوانده می شود. این دوران زمان مقدسی است که مردم به اشتباهاتی فکر می کنند که در گذشته انجام داده اند و قول می دهند تا کارهای بهتری را در آینده به انجام برسانند. مراسم مخصوص در دیرها برگزار می شود و آلتی موسیقی به نام شوفر، که از شاخ قوچ ساخته شده است، نواخته می شود. بچه ها لباس های نو هدیه می گیرند، نانهای سال نو پخته می شود و مردم به خوردن میوه می پردازند تا روزهای ترک مصر در خاطرشان زنده شود.
 

سال نو مسلمانان
تقویم مسلمانان براساس حرکت ماه می باشد، بنابراین هرساله، سال نو یازده روز زودتر شروع می شود.
ایران کشوری مسلمان است که در قدیم پارس نامیده می شد. مردم ایران سال نو را در ۲۱ مارس جشن می گیرند و چند هفته قبل از آن، دانه های گندم را در ظرفی کوچک می گذارند تا سبز شوند. با فرا رسیدن سال نو، این دانه ها جوانه می زنند و سبز می شوند و مردم را به یاد بهار و سال نو حیات می اندازند.
 

سال نو هندوها 

اگرچه بیشتر هندوها در هند زندگی می کنند اما تمام آنها سال نو را به شیوه ای واحد یا در زمانی واحد جشن نمی گیرند. مردم بنگال غربی، در هند شمالی، تمایل دارند که در سال نو خود را با گل بیارایند. آنها معمولاً گل های صورتی، قرمز، بنفش یا سفید را استفاده می کنند و زنها به گل های زرد علاقه دارند که رنگ بهار است. در کرالا، واقع در هند جنوبی، مادران غذا، گل و هدایایی کوچک را در طبقی مخصوص قرار می دهند و در صبح سال نو، بچه ها باید چشم هایشان را ببندند تا به سمت طبق راهنمایی شوند. در هند مرکزی، مردم در چنین روزی پرچم های نارنجی رنگی را از ساختمان هایشان آویزان می کنند. در گوجارات، واقع در هند غربی، مردم سال نو را در آخر اکتبر جشن می گیرند که همزمان با جشن هندی دیوالی است. در جشن دیوالی، چراغ های نفتی کوچک در سراسر بام ساختمان ها روشن می شوند هندوها در سال نو بیش از همه به الهه ثروت، تاکشمی، توجه می کنند.
خاور دور
 

ویتنام 

سال نو در ویتنام تت گوین دان یا به طور خلاصه تت گفته می شود که بین ۲۱ ژانویه و ۱۹ فوریه اتفاق می افتد و روز دقیق آن هر ساله تغییر می کند. آنها معتقدند که در هر خانه یک خدا وجود دارد که در سال نو به آسمان سفر می کند و آنجا او در مورد خوبی و بدی هر کدام از اعضای خانواده در سال گذشته سخن می گوید. آنها عقیده داشتند که خدا سوار بر ماهی ای به نام کپور سفر کرده است. به همین جهت امروزه گاهی اوقات یک ماهی کپور زنده می خرند و آن را در رودخانه یا حوض رها می سازند. آنها همچنین معتقدند اولین شخصی که در سال نو وارد خانه آنها شود، خوش بختی یا بدبختی را برایشان رقم خواهد زد.
 

ژاپن 

سال نو در ژاپن مصادف با اول ژانویه جشن گرفته می شود. ولی ژاپنی ها عقاید مذهبی شینتو را نیز حفظ کرده اند. آنها برای دور نگه داشتن ارواح خبیثه، رشته ای از کاه را مقابل خانه هایشان آویزان می کنند و این امر شادی و خوشبختی را مهمانشان می کند. ژاپنی ها در لحظه سال نو شروع به خندیدن می کنند زیرا معتقدند که این خندیدن باعث خوشبختی آنها در سال جدید می شود.
 

سال جدید چینی 

سال جدید چینی زمان بین ۱۷ ژانویه و ۱۹ فوریه، در آغاز ماه نو، جشن گرفته می شود و یو آن  تان نامیده می شود. چینیان در سراسر جهان این روز را جشن می گیرند و مهیج ترین بخش سال نو را مراسم خیابانی تشکیل می دهد. مراسم خیابانی آنها جشن فانوس هاست که هزاران فانوس در سال نو مسیر را روشن می کنند. مردم چین معتقدند که در سال نو ارواح خبیثه در اطراف وجود دارند، بنابراین آنها ترقه می اندازند تا ارواح را بترسانند. همچنین گاهی اوقات در و پنجره ها را با کاغذ می پوشانند تا مانع ورود آنها شوند.
 

سال نو در غرب  

 مراسم روز سال نو به همراه حلقه ها و نوارهای تزیین شده بخشی از جشن را تشکیل می دهند و همچنین در روز سال نو مسابقات فوتبال در سراسر ایالات متحده برگزار می شود. سال نو در اروپا زمانی برای خرافه گویی و طالع بینی بود. امروزه در بخش هایی از سوئیس و اتریش، مردم برای شرکت در جشن شب سنت سیلوستر لباس های خاصی می پوشند. در سال ۳۱۴ میلادی، پاپی به نام سنت سیلوستر زندگی می کرد. مردم معتقد بودند که او هیولای دریایی وحشتناکی را تسخیر کرده است و تصور می کردند که این هیولای دریایی در سال ۱۰۰۰ میلادی فرار خواهد کرد و جهان را ویران خواهد ساخت. اما از آنجا که چنین اتفاقی روی نداد، مردم شادمان شدند و از آن زمان در بخش هایی از اتریش و سوئیس این داستان در سال نو یادآوری می شود. در این روز، مردم ملبس به لباس های عجیب و غریب می شوند که سیلوستر کلاسس نامیده می شوند. در یونان، روز سال نو مصادف با جشن سنت باسیل است که به خاطر مهربانی و عطوفتش مشهور بود. کودکان یونانی در روز سال نو کفش های خود را کنار آتش می گذارند با این امید که او خواهد آمد و کفش ها را با هدایا پر خواهد کرد. سال نو در اسکاتلند هاگمنی خوانده می شود و در برخی دهکده ها، بشکه های قیر آتش زده و در خیابان ها غلت داده می شوند. بدین ترتیب، سال کهنه سوخته می شود و سال جدید اجازه ورود می یابد. مردم اسکاتلند معتقدند اولین کسی که در سال نو به خانه شما وارد شود بدبختی یا خوشبختی را برایتان به همراه خواهد داشت. بهترین شانس این است که چنین شخصی فردی با موهای تیره و هدیه ای در دست باشد. این رسم «اولین قدم» نام دارد. سرود الد لانگ سین در نیمه شب سال نو خوانده می شود و امروزه این رسم در سطح وسیعی برگزار می گردد.

مراسم سال نو در کشور چین

جشن سال نو بزرگترین جشن و با اهمیت ترین آنها در میان مردم کشور چین است . این جشن که در آغاز فصل بهار برگزار می شود گاهی به نام جشنواره بهاری نیز خوانده می شود. در این زمان تمامی اعضای خانواده برای خداحافظی با سال کهنه و استقبال از سال جدید گرد هم جمع می شوند و برای مدت ۴ هفته در کنار یکدیگر می مانند (البته در سنت چینی ها تعطیلات سال نو چهار هفته به طول می انجامید ،اما امروزه با رشد اقتصاد و صنعت در این کشور تعطیلات سال نو به ۵ روز کاهش یافته است).

هنوز هیچ کس دلیل اصلی این جشن و تعطیلی یک ماهه آن را نمی داند، اما افسانه های بسیاری در مورد آن وجود دارد.
براساس یکی از این افسانه ها در سال های دور پیش از آغاز سال جدید میلادی هیولایی غول پیکر و هولناک به نام نیان (به معنای سال در زبان چینی) از مخفی گاه خود بیرون آمد و بر آن شد تا تمامی مردم روستا را یک به یک ببلعد. اما یک مرد پیر و شجاع به سمت هیولا رفت و از او خواست به جای خوردن مردم، یک هیولای دیگری که مردم این روستای کوچک را می ترساند را ببلعد.

نیان درخواست آن پیرمرد را پذیرفت و به مبارزه با تمامی هیولاها و دیوهای موجود در روستا پرداخت و به موجب آن تمامی آنها از روستا به سمت جنگل فرار کردند و او نیز همراه آنان به جنگل رفت. آن پیرمرد پس از خالی کردن روستا از ترس و وحشت ناشی از حمله هیولاها از آنان خواست تا هر ساله پیش از آغاز سال جدید درها و پنجره های خود را با کاغذهای قرمز تزئین کنند، زیرا هیولاها از رنگ قرمز واهمه دارند و با درست کردن آتش در خیابان هایشان مانع از نزدیک شدن هیولا به شهر و روستا شوند. از آن پس مردم کشور چین آغاز فصل بهار را جشن می گیرند و تمامی مراسم را اجرا می کنند اما هنوز دقیقاً دلیل آن را نمی دانند.

یک نکته جالب در مورد آ غاز سال جدید در کشور چین این است که همیشه یک روز ثابت نیست و به همین دلیل مردم این کشور بدون کمک تقویم نمی توانند روز جشن سال نو را تشخیص دهند. در سال های گذشته مردم کشور چین از تقویم قمری استفاده می کردند و با کمک آن یک روز در فاصله بیستم ژانویه تا ۱۹ فوریه هر سال را به عنوان جشن سال جدید میلادی به پایکوبی می پرداختند. در فرهنگ مردم چین سال ها به ۱۲ قسم تقسیم می شوند که هر قسم نماد یک حیوان خاص است و هر فردی که یک سال به دنیا می آید خصوصیات حیوانی را دارد که سال به نام اوست. از نظر چینی ها هر ۱۲ سال یک بار، سال یک حیوان خاص مثلاً سال خروس تکرار می شود و شرایط حاکم بر جامعه متناسب با آن سال تکرار می شود.

مردم چین نیز همچون مردم دیگر نقاط جهان سال جدید میلادی را با رد و بدل کردن هدیه آغاز می کنند، اما هدایای آنها با هدایای دیگر کشورها اندکی متفاوت است. اصلی ترین هدیه یا به عبارت دقیق تر سنتی ترین هدیه ای که مردم چین در آغاز سال جدید میلادی دریافت می کنند یک پاکت نامه قرمز رنگ است که در آن مقدار اندکی پول وجود دارد و این پول، پول شانس (lucky money) نام دارد. این پاکت قرمز نیز نماد شادی و قدرت خرید را با هم برای کودکان که دریافت کنندگان آن هستند به ارمغان می آورد.

یکی از مراسم بسیار باشکوه و سنتی در کشور چین، رقص اژدهاست. اژدها سمبل سال نو در کشور چین است. در میان چینی ها اژدها سمبل قدرت، خوبی و خوشبختی و نیروهای مافوق بشری است. گفته می شود اژدها یک ترکیب افسانه ای از انواع حیوانات است که ویژگی های مثبت هر یک را در خود جای داده و ویژگی های منفی را از خود دور کرده است. یکی از اصلی ترین مراسم سال جدید در چین جشن و پایکوبی اژدهاست که هر ساله اجرا می شود.

برای برگزاری این جشن، مردم لباس هایی به شکل اژدها می پوشند و از بالای بزرگترین خیابان شهر رقص کنان به خودنمایی می پردازند و تا انتهای خیابان این حرکت رقص گونه را ادامه می دهند.

لباس اژدها که تنها مردان و پسران مجاز به پوشیدن آن هستند از رنگ های براق به خصوص نقره ای تشکیل شده است و تزئینات آن شکل افسانه ای این لباس را بیشتر نشان می دهد. رقص اژدها با آن رنگهای پرزرق و برق و تزئینات سنتی شکوه و جلال خاصی به مراسم سال جدید مردم چین می بخشد. مراسم سال جدید مردم چین بدون آتش بازی کامل نمی شود.

در حال حاضر عقاید زیادی در مورد دلیل برگزاری آتش بازی و جشن های مربوط به آن وجود دارد. یکی از این عقاید از قرار زیر است:آتش بازی و سر و صدای ناشی از آن اژدهای شانس را بیدار می کند و آن را به پرواز برفراز آسمان شهر وامی دارد. این پرواز موجب بارش باران و جوانه زدن محصولات کشاورزی می شود و ثروت و بی نیازی را برای مردم این سرزمین افسانه ای به ارمغان می آورد. یکی دیگر از عقاید مرسوم در مورد آتش بازی این است که سروصدای ناشی از این مراسم تمام ارواح شیطانی را از شهر دور می کند و مانع از وجود بدبختی و بدشانسی در سال جدید می شود.

__________________